Янгиликлар

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 13 апрелдаги ПҚ-3666-сон қарори билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги тўғрисидаги низомга асосан, давлат органлари ва ташкилотлари томонидан инсон ҳуқуқлари соҳасидаги қонун ҳужжатларига риоя этилиши устидан назоратни амалга ошириш Адлия идораларининг асосий вазифалари этиб белгиланган.

Шунингдек, инсон хуқуқларини ҳимоя қилиш бўйича чора-тадбирларни амалга ошириш, ўз ваколатлари доирасида жисмоний ва юридик шахсларнинг мурожаатларини кўриб чиқиш адлия органларининг асосий вазифаларидан бири бўлиб ҳисобланди.

Сурхондарё вилоят адлия бошқармаси, туман (шаҳар) адлия бўлимлари томонидан Конституция ва қонунларда мустаҳкамланган инсон ҳуқуқлари, эркинликлари ҳамда уларнинг қонуний манфаатларини ҳимоя қилинишини таъминлаш борасида ўзининг муносиб ҳиссасини қўшиб келмоқда.

Хусусан, Сариосиё тумани, "А.Навоий" маҳалласи, "А.Беруний" кўчаси 161 уйда яшовчи   фуқаро М.Саидованинг Сариосиё туманидаги “Шифобахш” илмий ишлаб чиқариш маркази “Ҳисор” ихтисослашган давлат ўрмон хўжалигида "ишчи" лавозимида ишлашлигини маълум қилиб, ҳомиладорлик ва туғиш бўйича бериладиган нафақаси берилмаётганлигидан норози бўлиб, Сариосиё туман адлия бўлимига йўллаган мурожаати ўрганиб чиқилди.

Ўрганиш жараёнида фуқаро М.Саидованинг ҳомиладорлик ва туғиш бўйича бериладиган нафақаси иш берувчи Сариосиё туманидаги “Шифобахш” илмий ишлаб чиқариш маркази “Ҳисор” ихтисослашган давлат ўрмон хўжалиги томонидан асоссиз равишда берилмаётганлиги аниқланди.

Ушбу ҳолат юзасидан Сариосиё туман адлия бўлими томонидан Фуқаролик ишлари бўйича Сариосиё туманлараро судига 17.03.2020 йил жавобгар Сариосиё туманидаги “Шифобахш” илмий ишлаб чиқариш маркази “Ҳисор” ихтисослашган давлат ўрмон хўжалигига фуқаро М.Саидованинг ҳомиладорлик ва туғиш бўйича бериладиган нафақасини тўлаш ҳақида даъво ариза киритилиб, Фуқаролик ишлари бўйича Сариосиё туманларо судининг 20.03.2020 йилдаги ҳал қилув қарорига асосан даъво ариза қаноатлантирилди ҳамда жавобгар Сариосиё туманидаги “Шифобахш” илмий ишлаб чиқариш маркази “Ҳисор” ихтисослашган давлат ўрмон хўжалиги томонидан фуқаро М.Саидовага 1 802 000 (бир миллион саккиз юз икки минг) сўмлик ҳомиладорлик ва туғиш бўйича нафақаси тўлаб берилиб, мурожаати тўлиқ қаноатлантирилди.

Шунингдек, Сариосиё туман адлия бўлими томонидан Сариосиё туманидаги “Шифобахш” илмий ишлаб чиқариш маркази “Ҳисор” ихтисослашган давлат ўрмон хўжалигининг мансабдор шахсларини маъмурий жавобгарликка тортиш юзасидан Сариосиё туман Аҳоли Бандликка кўмаклашиш марказига маъмурий таъклиф киритилди.

Хулоса қилиб айтганда инсон ҳуқуқлари барчамиз учун энг олий қадрият ҳисобланади. Шунинг учун ҳар биримиз фуқароларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилишда бор куч ғайратимизни ишга солишимиз ва бу борада олиб борилаётган эзгу ишларга ўз ҳиссамизни қўшишимиз лозим.

Сурхондарё вилоят адлия бошқармаси

Инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш

бўлими бошлиғи Ш.Тиловов

Сариосиё туман адлия бўлими

                            етакчи маслаҳатчиси Ч.Жураев

Ўзбекистон Республикаси Меҳнат қонунчилигига 2020 йилга қадар қуйидаги моддаларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритилган булиб, булар 68,69,80,106,138,153,165-моддалардир. 

Жумладан, 68-модда. Аҳолининг айрим тоифалари учун ишга жойлашишдаги қўшимча кафолатлар

Давлат:

ижтимоий ҳимояга муҳтож, иш топишда қийналаётган ва меҳнат бозорида тенг шароитларда рақобатлашишга қодир бўлмаган шахсларга, шу жумладан ўн тўрт ёшга тўлмаган болалари ва ногирон болалари бор ёлғиз ота, ёлғиз оналарга ҳамда кўп болали ота-оналарга;

ўрта махсус таълим муассасаларини тамомлаган ёшларга, шунингдек касб-ҳунар таълими муассасаларининг ва олий таълим муассасаларининг давлат грантлари бўйича таълим олган битирувчиларига;

Ўзбекистон Республикаси Қуролли Кучларидан муддатли ҳарбий хизматдан бўшатилганларга;

ногиронларга ва пенсия ёшига яқинлашиб қолган шахсларга;

жазони ижро этиш муассасаларидан озод қилинган ёки суд қарорига кўра тиббий йўсиндаги мажбурлов чораларига тортилган шахсларга;

одам савдосидан жабрланганларга қўшимча кафолатларни таъминлайди.

Қўшимча кафолатлар қўшимча иш жойлари, ихтисослаштирилган корхоналар, шу жумладан ногиронлар меҳнат қиладиган корхоналар барпо этиш, махсус ўқув дастурларини ташкил этиш, корхоналарга ушбу модданинг биринчи қисмида кўрсатилган тоифадаги фуқароларни ишга жойлаштириш учун минимал иш жойларини белгилаш йўли билан, шунингдек қонун ҳужжатларида назарда тутилган бошқа чора-тадбирлар орқали таъминланади.

Иш берувчи иш жойларининг белгиланган минимал иш жойлари ҳисобидан ишга жойлаштириш учун қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда маҳаллий меҳнат органлари ва бошқа органлар томонидан юбориладиган, ушбу модданинг биринчи қисмида кўрсатилган шахсларни ишга қабул қилиши шарт. Мазкур шахсларни ишга қабул қилишни асоссиз рад этган иш берувчи ва унинг ваколатли шахслари белгиланган тартибда жавобгар бўлади.

Ўзгартириш ва қўшимча қиритилган банди:

Ҳарбий хизматга чақирилган (ўтган) ходим резервга бўшатилган ёки истеъфога чиққанидан кейин, башарти, Ўзбекистон Республикаси Қуролли Кучлари сафидан, Ички ишлар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати ва Фавқулодда вазиятлар вазирлиги қўшинларидан бўшатилган кунидан бошлаб узоғи билан уч ой ичида ишга жойлашиш масаласида иш берувчига мурожаат этган бўлса, аввалги иш жойида ишга жойлашиш ҳуқуқига эгадир.

Ҳарбий хизматга чақирилган (ўтган), лекин кейинчалик резервга бўшатилган ёки истеъфога чиққан ходим, агар унинг ҳарбий хизматга чақирилган (ўтган) кунидан бошлаб уч ойдан ортиқ вақт ўтмаган бўлса, аввалги иш жойига (лавозимига) қайтиб келиш ҳуқуқига эга.

69-модда. Давлат органларидаги сайлаб қўйиладиган лавозимларга сайланган ходимларни ишга жойлаштириш юзасидан қўшимча кафолатлар

Давлат органларидаги сайлаб қўйиладиган лавозимларга сайланганлиги туфайли ишдан озод қилинган ходимларга сайлаб қўйиладиган лавозимдаги ваколатлари тугагандан кейин аввалги иши (лавозими) берилади, бундай иш (лавозим) мавжуд бўлмаса, аввалгисига тенг иш (лавозим) берилади.

Ўзгартириш ва қўшимча қиритилган банди:

Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатаси депутатларини ва Сенатида доимий асосда ишлаган Сенат аъзоларини ваколатлари муддати тугаганидан кейин, шунингдек Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатаси ва Сенати тарқатиб юборилган тақдирда ишга жойлаштириш «Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси депутатининг ва Сенати аъзосининг мақоми тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг 16-моддасида назарда тутилган тартибда амалга оширилади.

80-модда. Ишга қабул қилиш вақтида талаб қилинадиган ҳужжатлар

Ишга қабул қилиш вақтида ишга кираётган шахс қуйидаги ҳужжатларни:

паспорт ёки унинг ўрнини босадиган бошқа ҳужжатни, ўн олти ёшгача бўлган шахслар эса, — туғилганлик тўғрисидаги гувоҳнома ва турар жойидан маълумотномани;

меҳнат дафтарчасини, биринчи маротаба ишга кираётган шахслар бундан мустасно. Ўриндошлик асосида ишга кираётган шахслар меҳнат дафтарчаси ўрнига асосий иш жойидан олган маълумотномани;

ҳарбий хизматга мажбурлар ёки чақирилувчилар тегишинча ҳарбий билетни ёки ҳарбий ҳисобда турганлик ҳақидаги гувоҳномани;

қонун ҳужжатларига мувофиқ махсус маълумотга ёки махсус тайёргарликка эга шахсларгина бажариши мумкин бўлган ишларга кираётганда олий ёки ўрта махсус, касб-ҳунар ўқув юртини тамомлаганлиги тўғрисидаги дипломни ёхуд мазкур ишни бажариш ҳуқуқини берадиган гувоҳномани ёки бошқа тегишли ҳужжатни тақдим этади.

Ишга қабул қилиш вақтида ишга кираётган шахсдан қонун ҳужжатларида кўрсатилмаган ҳужжатларни талаб қилиш тақиқланади.

Ўзгартириш ва қўшимча қиритилган банди:

Агар ишга кираётган шахснинг паспорти ёки шахсини тасдиқловчи бошқа ҳужжати ҳақиқий бўлмаса, уни ишга қабул қилиш рад этилиши мумкин.

106-модда. Меҳнат шартномасининг тарафлар ихтиёрига боғлиқ бўлмаган ҳолатлар бўйича бекор қилиниши

Меҳнат шартномаси қуйидаги ҳолларда бекор қилинади:

1) ходим ҳарбий ёки муқобил хизматга чақирилган тақдирда;

Ўзгартириш ва қўшимча қиритилган банди:

2) шу ишни илгари бажариб келган ходим ишга тикланган тақдирда, шунингдек Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатаси депутати ва Сенатида доимий асосда ишлаган Сенат аъзоси ваколатлари муддати тугаганлиги ёки Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатаси ҳамда Сенати тарқатиб юборилганлиги муносабати билан аввалги лавозимига (ишига) қайтган тақдирда;

138-модда. Оғир ва ноқулай табиий-иқлим шароитларидаги иш учун йиллик қўшимча таътил

Ўзгартириш ва қўшимча қиритилган банди:

Табиий-иқлим шароити оғир ва ноқулай жойлар рўйхати ҳамда йиллик қўшимча таътилнинг энг кам муддати Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати томонидан белгилаб қўйилади.

Тармоқ келишувлари, жамоа шартномаларида табиий-иқлим шароитлари оғир ва ноқулай бошқа жойларда ҳам ходимларга йиллик қўшимча таътил бериш назарда тутилиши мумкин.

153-модда. Меҳнат ҳақи миқдорини белгилаш

Ўзгартириш ва қўшимча қиритилган банди:

Меҳнат ҳақининг миқдори иш берувчи билан ходим ўртасидаги келишувга биноан белгиланади. Меҳнат ҳақи қонун ҳужжатлари билан белгиланган энг кам миқдордан оз бўлиши мумкин эмас ва унинг энг кўп миқдори бирон бир тарзда чекланмайди.

Меҳнат ҳақи шакли ва тизимлари, мукофотлар, қўшимча тўловлар, устамалар, рағбатлантириш тарзидаги тўловлар жамоа шартномаларида, шунингдек иш берувчи томонидан касаба уюшмаси қўмитаси ёки ходимларнинг бошқа вакиллик органи билан келишиб қабул қилинадиган бошқа локал ҳужжатларда белгиланади. Меҳнатга ҳақ, қоида тариқасида, пул шаклида тўланади. Меҳнат ҳақини натура шаклида тўлаш тақиқланади, Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати томонидан белгиланган ҳоллар бундан мустасно.

Бюджет ҳисобидан молиявий жиҳатдан таъминланадиган муассасалар ва ташкилотларнинг, шунингдек давлат корхоналарининг ходимлари меҳнатига ҳақ тўлаш шартларининг энг кам даражаси қонун ҳужжатлари билан белгиланади.

Ўзгартириш ва қўшимча қиритилган банди:

Табиий-иқлим ва турмуш шароитлари ноқулай бўлган жойларда меҳнат ҳақига район коэффициентлари ва устамалар белгиланади.

Район коэффициентлари ва устамалар жорий қилинадиган жойларнинг рўйхати, шунингдек уларни қўлланиш тартиби ва миқдори Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати томонидан белгиланади.

165-модда. Ходимлар давлат ёки жамоат вазифаларини бажараётган вақтида бериладиган кафолатлар

Ўзгартириш ва қўшимча қиритилган банди:

Ходим давлат ёки жамоат вазифаларини бажараётган вақтида (сайлов ҳуқуқини амалга ошириш, депутатлик вазифаларини бажариш, тиббий-меҳнат экспертиза комиссияси ишида иштирок этиш, ҳарбий бурчни бажариш, терговга қадар текширувни амалга оширувчи органга, суриштирувчи, терговчи, прокурор ҳузурига ёки судга гувоҳ, жабрланувчи, эксперт, мутахассис, таржимон, холис тариқасида чақирилганда, худди шунингдек суд мажлисларида халқ маслаҳатчиси, жамоат айбловчиси ва жамоат ҳимоячиси, жамоат бирлашмалари ва меҳнат жамоаларининг вакили сифатида иштирок этганда, шунингдек қонунда назарда тутилган бошқа ҳолларда) иш берувчи уни иш жойини (лавозимини) сақлаган ҳолда ишдан озод қилиши шарт. Ана шу вазифаларни бажариш вақтида ходимнинг ўртача иш ҳақи сақланади.

Корхоналарнинг, муассасаларнинг ёки ташкилотларнинг раҳбарлари ўз ваколатларини ишлаб чиқаришдан ёки хизмат фаолиятидан ажралмаган ҳолда амалга ошираётган Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенати аъзосини у сенаторлик мажбуриятларини бажараётган вақтда унинг иш жойи (лавозими) сақланган ҳолда ишдан озод қилиши шарт. Сенаторлик вазифаларини бажараётган вақтда Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Сенати аъзосининг ўртача иш ҳақи сақланиб қолади.

Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатаси депутатига ва Сенати аъзосига ўттиз олти иш кунидан иборат ҳақ тўланадиган йиллик меҳнат таътили берилади, бундан қонун ҳужжатларида кўпроқ муддатли таътил назарда тутилган ҳоллар мустасно. Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатаси депутатига ҳар йилги меҳнат таътили, қоида тариқасида, Қонунчилик палатасининг сессиялари оралиғидаги даврда берилади.

Сурхондарё вилоят адлия бошқармаси

Кадрлар бўлими бош маслаҳатчиси С. Акрамов

It would be wrong to say that the increase in bribery in society is due to the fact that there are many people who offer it. It has nothing to do with a selfish person, he is still looking for a way to bribe. But what drives people to work with religion is to do it. I think if you are offered a lot of money, even if you refuse once or twice, you will think about the third time (I can't say all). You may agree to this only once to finish your dilapidated building, or to have a better wedding for your child, or to envy your neighbor's new car, or to decorate your wife's diary that she needs it, and so on. That's the decent thing to do, and it should end there. It's a great way to get word out that you're interested in learning, and it's a great way to start learning.

            Now, what is it that makes people become "those bribe-takers"? Perhaps if we reduce bribery, those who take bribes will also decrease! First, by bribery, people try to get things done quickly and easily. Because in our system there is too much paperwork, too much running. That's probably why people prefer to finish their work smoothly, without being too busy, and to act like "a fool goes on, the mind pays a bribe." For example, 3 or 4 years ago, when applying to higher education institutions, an applicant spent a lot of time traveling from a remote village to Tashkent, carrying a lot of documents, but here is a letter from one of the "Mr." documents sitting in the admissions committee. if he sends it back saying it's written a little differently! Do you think that the applicant will pay the bribe and pass the documents, or will he go to the district or province to correct the document because he is against bribery (it was a strange question)? Fortunately, the system is up and running online, and many of our parents and applicants save time, money, and nerves at the same time.

         I think that in other systems today, paperwork will be reduced and the transition to online will put an end to corruption, albeit to a lesser extent.

        Second, even minor felony or administrative offenses are punishable by a "horse's-head" fine, so people are more likely to opt for a smaller amount of money. If the giver is interested in paying much less than the fine, he will make a big profit for himself by losing "little" to the state. It is true that there must be fines, which are necessary for the maintenance of order and for the benefit of the state treasury, but its excessiveness forces the population to look for tricks. With that in mind, perhaps if fines for non-serious crimes or administrative offenses are reduced, the money that goes into someone’s pocket can also go to the state treasury and bring in more revenue than it does now. Thank God, in recent years, our people have become more aware that the money they pay in fines will be used for something that will benefit the population, if it goes to the state treasury, rather than going into someone's pocket.

Jarqurghon District Department of Justice

senior adviser S.Allanazarov

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 13 апрелдаги “Давлат ҳуқуқий сиёсатини амалга оширишда адлия органлари ва муассасалари фаолиятини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-5415-сонли Фармонига асосан, Инсон хуқуқларини ҳимоя қилиш бўйича чора-тадбирларни амалга ошириш, ўз ваколатлари доирасида жисмоний ва юридик шахсларнинг мурожаатларини кўриб чиқиш адлия органларининг асосий вазифаларидан бири бўлиб ҳисобланди.

Хусусан, вилоят адлия бошқармаси, туман (шаҳар) адлия бўлимлари томонидан Конституция ва қонунларда мустаҳкамланган инсон ҳуқуқлари, эркинликлари ҳамда уларнинг қонуний манфаатларини ҳимоя қилинишини таъминлаш борасида ўзининг муносиб ҳиссасини қўшиб келмоқда.

Жумладан, Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий тадқиқот  институтининг Сурхондарё вилоят илмий-тажриба станцияси ходимлари М.Джўраеванинг 2019 йил декабрь, 2020 йил январь-март ойлари ва У.Аннаев, Н.Бекмуратова, Ш.Чориева, Г.Рўзиеваларнинг 2020 йил март, апрель ойлари учун ойлик иш ҳақлари тўлаб берилмаганлиги ҳамда 2020 йил февраль ойи учун солиқ ва электр энергияси учун ойлик иш ҳақидан ушлаб қолинган ушланмаларининг тўлов квитанциялари берилмаётганлигидан норози бўлиб Термиз туман адлия бўлимига мурожаат қилган. 

Мурожаатни ўрганиш давомида, Термиз туман адлия бўлимининг аралашуви билан, Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий тадқиқот  институтининг Сурхондарё вилоят илмий-тажриба станцияси ходими М.Джураеванинг 2019 йил декабрь, 2020 йил январь-май ойлари учун жами 4 052 812 сўм миқдоридаги ойлик иш ҳақлари тўлиқ тўлаб берилишига эришилган бўлса, ходимлар К.Анннаев, У.Аннаев, Н.Бекмуратова, Ш.Чориева ва Г.Рўзиеваларнинг жами 9 170 092 сўм миқдордаги ойлик иш хақлари тўлиқ тўлаб берилиб, карантин даврида оилаларнинг фаровон ҳаёт кечиришларига замин яратилди.

Бундан ташқари, Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий тадқиқот  институтининг Сурхондарё вилоят илмий-тажриба станцияси бош ҳисобчиси томонидан ходимларга 2020 йил февраль ойи учун солиқ ва электр энергияси учун ойлик иш ҳақидан ушлаб қолинган ушланмаларининг ушлаб қолинганган маблағларни тўланганлигини тасдиқловчи тўлов квитанцияларини ҳам тўлиқ етказиб берилишига эришилди.

Шунингдек, Термиз туман адлия бўлими томонидан Пахта селекцияси, уруғчилиги ва етиштириш агротехнологиялари илмий тадқиқот  институтининг Сурхондарё вилоят илмий-тажриба станцияси мансабдор шахсларини маъмурий жавобгарликка тортиш юзасидан Термиз туман Аҳоли Бандликка кўмаклашиш марказига маъмурий таъклиф киритилди ҳамда келгусида Меҳнат кодекси талабларига қаътий амал қилиш лозимлиги, акс ҳолда тегишли жавобгарликка тортилиши мумкинлиги ҳақида огоҳнома юборилди.

Хулоса қилиб айтганда инсон ҳуқуқлари барчамиз учун энг олий қадрият ҳисобланади. Шунинг учун ҳар биримиз фуқароларнинг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилишда бор куч ғайратимизни ишга солишимиз ва бу борада олиб борилаётган эзгу ишларга ўз ҳиссамизни қўшишимиз лозим.

Сурхондарё вилоят адлия бошқармаси

Инсон  ҳуқуқларини ҳимоя қилиш

бўлими бошлиғи Ш.Тиловов

Термиз туман адлия бўлими

 бошлиғи Б.Ашуров

Ўзбекистон Республикаси президенти Шавкат Мирзиёев жорий йилнинг 13 май куни мамлакатда карантин талабларини ҳушёрликни оширган ҳолда янада юмшатиш юзасидан ўтказилган видеоселектор йиғилишида Олис ҳудудларнинг пойтахт билан транспорт алоқасини тиклаш жуда долзарб масала бўлиб тургани қайд этилилиб, Шу боис Тошкент шаҳридан Нукус, Урганч, Термиз шаҳарларига авиақатновларни тиклаш, Самарқанд, Навоий, Бухоро, Қарши шаҳарларига «Афросиёб» тезюрар поезди ҳамда Фарғона водийсига поезд қатновини қайта йўлга қўйиш режалаштирилган эди.

Карантин даврида фуқаролар учун янада қулай шароитлар яратиш мақсадида Республика махсус комиссияси томонидан хорижий тажриба ўрганилган ҳолда жорий йилнинг 18 май кунидан Тошкент шаҳридан Нукус, Урганч, Термиз шаҳарларига авиақатновлар (бориш ва қайтиш) ҳамда Тошкент шаҳридан Навоий, Бухоро, Қарши шаҳарларига “Афросиёб” тезюрар поезди ҳамда Фарғона водийсига темир йўл қатнови (бориш ва қайтиш) учун коронавирус инфекциясига тест топшириш талаби белгиланганди.

Бироқ, Карантин шароитида аҳолининг иқтисодий ҳолатини эътиборга олиб, шунингдек, ҳаракатланиш вақтида йўловчиларнинг ижтимоий масофа сақлашига шароит мавжудлигини назарда тутиб, қолаверса, фуқароларнинг ҳудудлараро ҳаракатланишида ортиқча ноқулайликлар юзага келишининг олдини олиш мақсадида Республика махсус комиссияси томонидан ушбу талаб бекор қилинди.

Юқоридагиларга асосан, йўловчилардан коронавирус инфекциясига тест таҳлиллари олинганлиги ҳақидаги маълумотнома талаб этилмайди.

Шу билан бирга, авиа ва темир йўл қатновларини ташкил этишда барча карантин қоидаларига амал қилиш, шу жумладан, йўловчилар сонини камайтириш, дезинфекция қилиш ва бошқа санитария талаблари сўзсиз бажарилиши талаб этилади.

Термиз шаҳар адлия бўлими 

бошлиғи в.в.б   Ҳ.Абдурахмонов

Вилоят адлия бошқармаси, туман (шаҳар) адлия бўлимлари томонидан Конституция ва қонунларда мустаҳкамланган инсон ҳуқуқлари, эркинликлари ҳамда уларнинг қонуний манфаатларини ҳимоя қилинишини таъминлаш борасида ўзининг муносиб ҳиссасини қўшиб келмоқда.

Хусусан, Музработ туман адлия бўлими томонидан Музработ тумани, “Шаффоф” маҳалласида яшовчи фуқаро С.Тўрақулованинг карантин пайтида хонадонига маиший газ баллони ўз вақтида етказиб берилмаётганлигидан норози бўлиб Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигига pm.gov.uz орқали йўллаган мурожаати  ўрганилди.

Ўрганиш давомида, Музработ туман адлия бўлимининг аралашуви билан қисқа вақт ичида фуқаро С.Тўрақуловага тегишли 2 дона маиший газ баллонлар “Музработ тумангаз” филиали ходимлари томонидан суюлтирилган газ билан тўлдирилиб, хонадонига етказиб берилиши таъминланди ҳамда фуқаронинг мурожаати қаноатлантирилди.

Сурхондарё вилоят адлия бошқармаси

Инсон ҳуқуқларини ҳимоя

қилиш бўлими

Музработ туман адлия бўлими

СУРХОНДАРЁ ВИЛОЯТ АДЛИЯ БОШҚАРМАСИ ТИЗИМИДАГИ

МАВЖУД БЎШ ИШ ЎРИНЛАРИ ҲАҚИДА МАЪЛУМОТ

12.05.2020 й. ҳолатига

Ойлик иш ҳақидан ташқари ижтимоий ҳимоялашга қаратилган қуйидаги чоралар ва тўловлар таъминланади:

- ойлик иш ҳақига мартаба даражалари учун ва кўп йиллик хизмати учун қўшимчалар (бундан ташқари, мукофот пули, моддий ёрдам ва бошқалар) қўшиб борилади;

- адлия органлари ходимларига бериладиган махсус унвон – мартаба даражалари берилади;

- Меҳнат кодексида белгиланган 6 та байрам ва 4 та чорак якунлари бўйича ойлик иш ҳақи фонди миқдорида мукофот пуллари;

- ходим таътилга чиққанда бир мансаб маоши миқдорида моддий ёрдам пули;

- қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари сотиб олиш учун йилда бир маротаба моддий ёрдам;

Танловда иштирок этиш истагини билдирган номзодлар 2020 йил 1 июнь кунига қадар ўз шахсий варақасини surxondaryo@adliya.uz электрон почтасига ёки Сурхондарё вилоят адлия бошқармаси Кадрлар бўлимига юборишлари лозим. Юборилаёган маълумотномада номзоднинг яшаш манзили ва телефон рақамлари тўғрисидаги ҳамда қайси иш ўрнига ҳужжат топшириш истаги ҳақидаги маълумотлар ҳам экс эттирилиши керак.

Жорий йил 7 май куни ЖИБ Олтинсой туман судида Олтинсой туман адлия бўлими томонидан манфаати кўзланиб туғилиш факти белгилаш ҳақида ФИБ Денов туманлараро судига киритилган аризалар бўйича 1922 йилда туғилган Орипов Тўхта, 1930 йилда туғилган Улуғбердиева Назира, 1956 йилда туғилган Фаттоева Сора, 1954 йилда туғилган Исмоилов Хуррам, 1930 йилда туғилган Исмоилова Хафиза, 1935 йилда туғилган Ризаева Момохол, 1959 йилда туғилган Омонов Соатмурод, 1931 йилда туғилган Исаева Тожихол, 1927 йилда туғилган Мусаибова Жангил, 1924 йилда туғилган, Аралова Ойтошларнинг туғилганлик факти суд томонидан белгиланиб, адлия бўлимининг аризалари қаноатлантирилди.

Сурхондарё вилоят адлия бошқармаси

ҳуқуқий тарғибот ва маърифат бўлими 

етакчи маслахатчиси   Қ.Чориев

2019 йил 13 августда Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Хусусий мулкни ҳимоя қилиш ва мулкдорлар ҳуқуқларининг кафолатларини кучайтириш, тадбиркорлик ташаббусларини қўллаб-қувватлаш борасидаги ишларни ташкил қилиш тизимини тубдан такомиллаштириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар, шунингдек, тадбиркорлик субъектларининг молиявий ресурслар ва ишлаб чиқариш инфратузилмасидан фойдаланиш имкониятларини кенгайтириш тўғрисида”ги фармони қабул қилинган.

Мазур Фармон хусусий мулкни ҳимоя қилиш, мулкдорлар ҳуқуқларининг кафолатларини кучайтириш ҳамда тадбиркорлик фаолиятини амалга ошириш учун ер участкаларини ажратиш соҳасида янги даврни бошлаб берди.

Хусусан, Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши раиси, вилоятлар, Тошкент шаҳри, туманлар ва шаҳарлар ҳокимлари, Қурилиш вазирлиги, Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри давлат қўмитаси ва бошқа ваколатли давлат органлари раҳбарлари Конституциянинг хусусий мулкнинг дахлсизлиги, иқтисодий фаолият ва тадбиркорлик эркинлигини таъминлаш, тажовузлардан ҳимоя қилиш, хусусий мулкни сақлаш ва янада кўпайтириш учун барча зарур шарт-шароитларни яратиш тўғрисидаги нормаларини сўзсиз ижро этиш ва уларга қатъий риоя қилиш бўйича шахсан жавобгар эканлиги тўғрисида огоҳлантирилди.

Фармонга асосан барча даражадаги маҳаллий ижро этувчи ҳокимият органларининг тадбиркорлик субъектлари ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш соҳасидаги энг муҳим вазифалари белгилаб берилди.

2019 йил 1 сентябрдан бошлаб фойдаланилмаётган давлат мулки объектларини, шу жумладан, таълим муассасалари (академик лицей ва касб-ҳунар коллежлари бундан мустасно), соғлиқни сақлаш ва спорт, маданият, хусусан кинотеатрлар, клублар, концерт-томоша кўрсатиш муассасалари ва кинолаштириш объектлари, шунингдек, давлат ташкилотларининг бўш турган ер участкаларидан доимий фойдаланиш ҳуқуқини хўжалик фаолиятига жалб қилиш ва сотиш тартиби;

2019 йил 1 октябрдан бошлаб тадбиркорлик ва шаҳарсозлик фаолияти учун қишлоқ хўжалигига мўлжалланмаган бўш ер участкалари республиканинг барча ҳудудларида фақат «E-IJRO AUKSION» савдо майдончасида электрон онлайн-аукцион орқали тақдим этиш тартиби жорий этилди.

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 20 декабрдаги 1023-сон қарори билан Тадбиркорлик ва шаҳарсозлик фаолиятини амалга ошириш учун ер участкаларини электрон онлайн-аукцион орқали бериш тартиби тўғрисидаги низом тасдиқланиб, тадбиркорлик ва шаҳарсозлик фаолиятини амалга ошириш учун қишлоқ хўжалигига мўлжалланмаган бўш турган ер участкаларини электрон онлайн-аукцион орқали доимий фойдаланишга бериш тартиби белгиланди.

Шунингдек, мазкур Фармон билан жисмоний ва юридик шахсларга «YERELEKTRON» автоматлаштирилган ахборот тизимида аниқ инвестиция мажбуриятлари билан бирга ер участкаси ва режалаштирилаётган қурилиш майдончаси тўғрисидаги маълумотларни кейинчалик уларни электрон онлайн-аукционга қўйиш масаласини белгиланган тартибда кўриб чиқиш учун жойлаштириш тўғрисида таклифлар киритиш ҳуқуқи берилди.

Бошқарма етакчи маслаҳатчиси С.Алламуродов

Сурхондарё вилоят адлия бошқармаси ва унинг тизимидаги туман (шаҳар) адлия бўлимларига 2020 йил 1-чорак давомида жисмоний ва юридик шахслардан келиб тушган мурожаатлар бўйича таҳлилий

М А Ъ Л У М О Т

 Сурхондарё вилоят адлия бошқармаси ва унинг тизимидаги туман (шаҳар) адлия бўлимларига 2020 йилнинг 1-чораги давомида жисмоний ва юридик шахслардан келиб тушган мурожаатлар таҳлил қилинганда қуйидагилар аниқланди.

I. Бошқармага келиб тушган мурожаатларни (ёзма, ишонч телефони, сайёр қабул ва виртуал) кўриб чиқиш натижалари бўйича:

Жумладан, Сурхондарё вилоят адлия бошқармасига 2020 йилнинг 1-чораги давомида жами 530 та (шундан 269 таси инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилишга оид, 62 таси ҳуқуқий хизмат кўрсатишни давлат томонидан тартибга солишга оид, 142 таси ижтимоий-иқтисодий соҳада ҳуқуқни қўллаш амалиётига оид, 34 таси нодавлат нотижорат ташкилотлари фаолиятига оид, 12 таси юридик хизматлар фаолиятига оид, бошқа соҳалар бўйича 11 та) мурожаатлар келиб тушди. Келиб тушган мурожаатларнинг 396 таси ҳал этилди, 35 таси тегишлилиги бўйича кўриб чиқиш учун юборилди, 5 таси қонунда белгиланган асосда ва тартибда кўрмасдан қолдирилди, 15 таси ҳозирда кўриб чиқилмоқда.

Диаграмма 1. Келиб тушган мурожаатларнинг соҳалар кесимида таҳлили.

 Келиб тушган мурожаатларнинг 396 таси (74.7 %, умумий келиб тушган мурожаатлар сонидан) ҳал этилиб, шундан 157 та мурожаат (39.6 %) қаноатлантирилди, 223 тасига (56.3 %) ҳуқуқий тушунтириш берилди, 16 таси (4.04 %) белгиланган тартибда рад этилди, 35 та мурожаат (8.8 %, умумий келиб тушган мурожаатлар сонидан) тегишлилиги бўйича кўриб чиқиш учун юборилди.

Хусусан, Инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш соҳасидаги мурожаатларнинг 57.5 фоизи (96 та), ҳуқуқий хизмат кўрсатишни давлат томонидан тартибга солиш соҳасидаги мурожаатларнинг 16.7 фоизи (10 та), ижтимоий-иқтисодий соҳада ҳуқуқни қўллаш амалиёти соҳасидаги мурожаатларнинг 27.7 фоизи (25 та), нодавлат нотижорат ташкилотлари фаолиятига оид мурожаатларнинг 68.8 фоизи (22 та) мурожаатлардаги важлар ўз тасдиғини топганлиги сабабли қаноатлантирилди.

Диаграмма 2. Қаноатлантирилган мурожаатларнинг соҳалар кесимида таҳлили.

 Қаноатлантирилган мурожаатлар асосида турли идораларга 12 та тақдимнома, судларга 317 млн. 190 минг сўмлик 2 та даъво аризалари киритилди.

Қўлланилган таъсир чоралари натижасида 221 млн. 244 минг сўм пул маблағлари ундирилди. Шунингдек, 11 нафар шахс интизомий жавобгарликка тортилди.

Келиб тушган мурожаатларни 28 тасини кўриб чиқишда мутахассислар жалб қилинди, шунингдек 65 та мурожаатлар жойига чиқиб ўрганилди.

II. Бошқарма раҳбарияти томонидан ўтказилган шахсий ва сайёр қабулларда келиб тушган мурожаатларни кўриб чиқиш натижалари бўйича:

Бошқарма раҳбарияти томонидан тасдиқланган жисмоний ва юридик шахсларнинг вакилларини қабул қилиш жадвалларига асосан Бойсун ва Денов туманида сайёр қабуллар ташкил этилиб, ушбу сайёр қабуллар жараёнида жисмоний ва юридик шахслардан жами 21 та (инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш соҳасига оид 20 та, ижтимоий-иқтисодий соҳаларга оид 1 та) мурожаатлар келиб тушди.

Ушбу мурожаатлар бошқарманинг тегишли таркибий бўлимлари томонидан ўрганиб чиқилиб, 20 таси (яъни сайёр қабуллар давомида келиб тушган мурожаатларнинг умумий сонидан 95.2 фоизи) хал этилди, 1 таси (яъни 4.8 фоизи) тегишлилиги бўйича кўриб чиқиш учун бошқа ташкилотларга юборилди.

Ҳал этилган мурожаатларнинг 12 таси (40 %) қаноатлантирилди, 8 тасига (60 %) ҳуқуқий тушунтириш берилди.

III. Айрим соҳалар кесимида келиб тушган мурожаатларнинг алоҳида хусусиятлари бўйича таҳлили:

Юқорида айтиб ўтилганидек, Сурхондарё вилоят адлия бошқармасига 2020 йилнинг 1-чораги давомида жами 530 та (шундан 269 таси инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилишга оид, 62 таси ҳуқуқий хизмат кўрсатишни давлат томонидан тартибга солишга оид, 142 таси ижтимоий-иқтисодий соҳада ҳуқуқни қўллаш амалиётига оид, 34 таси нодавлат нотижорат ташкилотлари фаолиятига оид, 12 таси юридик хизматлар фаолиятига оид, бошқа соҳалар бўйича 11 та) мурожаатлар келиб тушди. Келиб тушган мурожаатларнинг 396 таси ҳал этилди, 35 таси тегишлилиги бўйича кўриб чиқиш учун юборилди, 5 таси қонунда белгиланган асосда ва тартибда кўрмасдан қолдирилди, 15 таси ҳозирда кўриб чиқилмоқда.

1. Инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш соҳасида.

Инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш соҳасига оид жами 269 та мурожаат келиб тушди. Мурожаатларнинг 167 таси (62.1 %) ҳал этилиб, шундан 96 таси (57.5 %) қаноатлантирилди, 71 тасига (42.5 %) ҳуқуқий тушунтириш берилди. Келиб тушган мурожаатларнинг 94 таси (34.9 %) тегишлилиги бўйича кўриб чиқиш учун адлия бўлимлари ҳамда бошқа ваколатли ташкилотларга юборилди, 2 таси (0.7 %) кўрмасдан қолдирилган, 8 таси (3.0 %) ҳозирги вақтда кўриб чиқилмоқда.

Қаноатлантирилган мурожаатлар асосида турли идораларга 10 та тақдимнома, судларга 10 млн. 45 минг сўмлик 1 та даъво аризалари киритилди. Қўлланилган таъсир чоралари натижасида 211 млн. 244 минг сўм пул маблағлари ундирилди.

Мазкур соҳадаги таҳлил, мурожаатларни қуйидаги йўналишларда уларнинг кўплигини кўрсатади:

- меҳнат низолари юзасидан 49 та;

- уй-жойга доир қонунлар юзасидан 10 та;

- ерга доир қонун ҳужжатлари юзасидан 12 та;

- ижтимоий ҳимояга доир қонун ҳужжатлари юзасидан 28 та;

- ички ишлар органлари фаолиятига оид 5 та;

- прокуратура органлари фаолиятига оид 6 та;

- бошқа масалалар юзасидан 95 та.

Диаграмма 3. Инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш соҳасида энг кўп келиб тушган мурожаатларнинг соҳалар кесимида таҳлили.

 2. Ҳуқуқий хизмат кўрсатишни давлат томонидан тартибга солиш соҳасида.

Ҳуқуқий хизмат кўрсатишни давлат томонидан тартибга солиш соҳасида жами 62 та мурожаат келиб тушган. Мазкур мурожаатларнинг 8 таси адвокатурага доир қонунлар юзасидан, 28 таси Нотариатга оид қонун ҳужжатлари юзасидан ва 3 таси Нотариал идоралар ходимлари хатти-ҳаракатлари юзасидан мурожаатлардир.

Диаграмма 4. Ҳуқуқий хизмат кўрсатишни давлат томонидан тартибга солиш соҳаси бўйича

IV. Туман (шаҳар) адлия бўлимлари томонидан мурожаатларни кўриб чиқилиши ва ҳал этилишига эьтибор қаратадиган бўлсак, қуйидагича натижаларга эришилганлиги кузатилади:

1. Мурожаатларнинг кўриб чиқилиши бўйича:

2020 йилнинг 1-чораги давомида жами 948 та мурожаат келиб тушган. Ушбу мурожаатлардан 855 таси (90.1 %) хал этилиб, шундан 600 таси (70.2 %) қаноатлантирилди, 255 тасига (29.8 %) ҳуқуқий тушунтириш берилди, рад этилган мурожаатлар мавжуд эмас. Келиб тушган шикоятларнинг 64 таси (6.8 %) тааллуқлилиги бўйича белгиланган тартибда кўриб чиқиш учун бошқа идораларга юборилди, 9 таси (0.9 %) кўрмасдан қолдирилган, 41 таси (4.3 %) ҳозирда кўриб чиқиш жараёнида.

Диаграмма 5. Туман (шаҳар) адлия бўлимлари томонидан кўриб чиқилган мурожаатлар таҳлили.

 Мурожаатларнинг қаноатлантириш даражаси ўрганилганда қуйидаги кўринишга келди:

 Диаграмма 6. Туман (шаҳар) адлия бўлимларининг мурожаатларни қаноатлантириш даражаси

Келиб тушган мурожаатларни таҳлил қилиш жараёнида айрим соҳалар бўйича келиб тушган мурожаатларни бошқаларига нисбатан кўплиги кузатилди. Масалан, биргина туман (шаҳар) адлия бўлимларининг ўзига қонун ҳужжатлари юзасидан ҳуқуқий тушунтириш ва маълумотлар беришни сўраб 56 нафар фуқаро ариза билан мурожат қилган. Бундан хулоса қилиш мумкинки, мазкур соҳага оид мурожаатлар энг кўп келиб тушган ҳудудларда ҳуқуқий саводхонликни ошириш мақсадида ҳуқуқий тарғибот тадбирларини ташкил қилиш ва жадаллаштиришга эҳтиёж катта.

Шунингдек, меҳнат низолари бўйича 195 та шикоят келиб тушган бўлиб, шундан 148 таси ойлик иш ҳақи масаласидаги шикоятлардир. Бундан кўриш мумкинки, айрим ташкилот ва идораларда ходимлар меҳнатига қонунда белгиланган тартибда ҳақ тўлаш ишлари етарли даражада олиб борилмаяпти. Иш берувчилар ўз ходимларига ойлик иш ҳақларини вақтида тўлиқ тўлаб берилишини таъминлай олмай амалдаги меҳнат қонунчилигини бузиб келишмоқда. Ваҳоланки, Ўзбекистон Республикасининг Меҳнат кодексида ҳар бир иш берувчи ўзининг жорий молиявий ҳолатидан қатъий назар ўз ходимларига уларнинг меҳатлари учун белгиланган тартиб ва муддатларда ҳақ тўлашга мажбурлиги белгилаб қўйилган.

Юқоридагилардан келиб чиқиб, жисмоний ва юридик шахсларнинг ҳуқуқ ва эркинликларини ҳимоя қилиш ҳамда мурожаатларни тўлиқ ва ўз вақтида сифатли кўриб чиқилиши юзасидан қуйидаги таклифлар билдирилади:

1. Мурожаатлар энг кўп келиб тушаётган соҳалар бўйича алоҳида ишларни амалга ошириш, жумладан тегишли ҳудудларда мурожаатда келтирилаётган масалалар бўйича сўровномалар ўтказиш ва ҳуқуқий мониторинг ишларини доимий олиб бориш;

2. Келиб тушган мурожаатларнинг тўлиқ ва сифатли ҳал этилишини таъминлаш мақсадида барча мурожаатларни жойига чиққан ҳолда ўрганиш амалиётини кўчайтириш;

3. Бошқарма марказий аппарати таркибий бўлимлари ҳамда адлия бўлимлари ҳар чоракда шикоятлар кўпайган соҳаларни ўрганиб, сабабларини таҳлил қилиб, муаммоларни бартараф этиш юзасидан раҳбариятга ва юқори турувчи идораларга таклифлар киритиб бориш;

4. Мурожаатлар кўп тушаётган ҳудудларда сайёр қабулларни ўтказиш жараёнида масалани жойида ҳал қилиш чораларини кўриш, бунда тегишли мутасадди ташкилотлар ҳамкорлигида иш ташкил этиш;

5. Ҳар чорак якунлари бўйича шикоятлар кўпайиш сабабларини умумлаштириш ва йиғилишларда муҳокама қилиш, қолаверса ҳудудлардаги тегишли секторлар йиғилишларида муҳокама қилиш чораларини кўриш;

6. Бошқарма ва унинг таркибий бўлинмалари, туман (шаҳар) адлия бўлимлари ходимлари томонидан қонун ҳужжатларини тарғибот қилиш жараёнида шикоятлар кўпайган соҳадаги қонун ҳужжатлари нормаларини тарғиб қилишга алоҳида эьтибор бериш, бунда оммавий ахборот воситалари орқали муаммоли масалалар бўйича чиқишлар ва мақолаларни чоп этиш чораларини кўриш.

Ташкилий-назорат ва таҳлил ишлари бўлими

06.04.2020 й